Naar de basisschool betekent ook dat er een totaal nieuwe sociale wereld voor je kind opengaat. Natuurlijk heeft je kind al speelkameraadjes van de peuterspeelzaal, de opvang of uit de buurt, maar vanaf de kleuterleeftijd wordt, veelal in de klas, de basis gelegd voor echte vriendschappen.
Tekst: Kim Broos
Iedere ouder wenst zijn kind veel fijne vriendschappen toe, en hoopt dat het ‘in de smaak valt’. Maar of je kind nu makkelijk of wat moeilijker vriendjes maakt, vriendschap is (zoals alles wat nieuw is) een kwestie van ontdekken, vallen en opstaan.
Vriendschap in de kleuterklas draait vooral om leuk samen spelen. Je kind zal zich aangetrokken voelen tot klasgenootjes die van dezelfde dingen en activiteiten houden. Kleutervriendschappen beginnen vaak spontaan, tijdens het buitenspelen of in de klas. Er wordt contact gelegd door te praten over praktische zaken (‘Mag ik de lijm?’) of er wordt simpelweg aangesloten bij een spel. Naarmate de ‘klik’ er meer is zullen de kinderen meer met elkaar delen, bijvoorbeeld over wat ze leuk vinden (‘Vind jij fietsen ook leuk?’). Als ouder merk je dat een bepaald klasgenootje vaker ter sprake komt, en je kunt hier dan op inspringen door voor te stellen eens een speelafspraakje te maken. Maar let op, ieder kind doorloopt dit proces in zijn eigen tempo. De een is na een week al zover, de ander heeft veel meer tijd nodig, en dat is dan niets om je zorgen over te maken.
Als beide kinderen elkaar leuk vinden is de vriendschap snel een feit. Op school wordt veel samen gedaan, en misschien wordt er ook al thuis gespeeld. Ze zullen dan ook door een meningsverschilletje of wat wrijving niet meer meteen afhaken; er wordt nu moeite gedaan om een probleem op te lossen. Af en toe ruzie hoort er ook bij; kinderen leren zo veel over omgaan met elkaar en problemen oplossen. Grijp dus niet te snel in, en zie een ruzietje op zijn tijd ook niet als een teken dat dit geen goede vriendschap is. Voor kinderen van 4 tot 6 jaar is het belangrijkste doel van vriendschap ‘iemand hebben om mee te spelen’. Wanneer de interesses uit elkaar gaan lopen kan zo’n vriendschap dus ook plots weer over zijn. Dit is heel normaal, en hoort bij het proces van ontdekken wat vriendschap is. Vanaf ongeveer 7 jaar wordt, behalve het samen spelen, ook het hebben van gelijke meningen en gevoelens belangrijk, en gaat het kind zich meer richten op een ‘klik’ qua persoonlijkheid. lastig is met jouw schema. Ga de eerste keer even mee als je kind het spannend vindt bij een nieuw vriendje, drink eventueel een kopje koffie mee zodat je kind ziet dat jij je ook bij de ouders van het vriend(innet)je op je gemak voelt. Uiteindelijk vindt vrijwel elk kind in de kleuterklas enkele vriend(innet)jes waarmee het leuk kan spelen en bovendien veel leert over vriendschap!
Een kind dat goed kan communiceren en weet wat het leuk vindt en wat het zoekt in een vriend(innet)je, zal waarschijnlijk makkelijk vriendschappen sluiten. Als jouw kind moeite heeft met deze dingen, kun je het daarmee helpen. Vriendschappen sluiten moet het echt zelf doen, maar als je deze sociale vaardigheden met je kind oefent kan dat een stuk makkelijker worden. Sociale vaardigheden kan je kind leren door bijvoorbeeld samen rollenspellen te doen. Speel een situatie in de zandbak of in de speelhoek na, en bespreek na afloop hoe het ging en wat jullie allebei van de ander vonden. Zo leer je je kind ook over gevoelens en meningen bij zichzelf en anderen. Ook bij het voorlezen van een boekje kun je regelmatig vragen ‘Wat denk je dat hij/ zij nu vindt?’ Hieronder staat een kort voorleesverhaaltje over de verschillende manieren om vriendjes te maken. Zo kun je erover in gesprek gaan met je kind.
Daarnaast is oefening natuurlijk de beste leerschool. Afspreken op het plein is voor jullie allebei waarschijnlijk een nieuw fenomeen. Geef je kind de kans om afspraakjes te maken, ook als dat lastig is met jouw schema. Ga de eerste keer even mee als je kind het spannend vindt bij een nieuw vriendje, drink eventueel een kopje koffie mee zodat je kind ziet dat jij je ook bij de ouders van het vriend(innet)je op je gemak voelt. Uiteindelijk vindt vrijwel elk kind in de kleuterklas enkele vriend(innet)jes waarmee het leuk kan spelen en bovendien veel leert over vriendschap!
Alle kinderen kunnen vriendjes maken. Ze doen het allemaal op hun eigen manier.
Lees wat ze zeggen:
• Bram gaat naast het kindje zitten en vraagt ‘Wat vind jij leuk om mee te spelen?’.
• Joris gaat naar een leuk kindje toe en vraagt ‘Wil je mijn vriendje zijn?’.
• Anne vindt het een beetje spannend en wacht tot een kindje naar haar toe komt.
• Aya gaat gewoon lekker meespelen met een paar andere meisjes.
• Mees vraagt of Sofie de eerste keer bij hem wil spelen. Sofie vindt dat heel leuk, maar vraagt wel of haar mama dan even mee mag!
• Dustin vindt het leuk om bij een nieuw vriendje te spelen; die heeft allemaal speelgoed dat hij nog niet kent!
• Marit vindt het leuk om de spelletjes te spelen die haar nieuwe vriendin Mira bedenkt.
• Mira kent veel leuke spelletjes, maar ze weet dat ze ook goed moet luisteren wat Marit wil.
